Δευτέρα 30 Ιουλίου 2007

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΣ; ΕΠΙΣΚΕΥΘΕΙΤE ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ... ΜΕΡΟΣ Β΄

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΜΟΣ; ΕΠΙΣΚΕΥΘΕΙΤE ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ... ΜΕΡΟΣ Β΄

......................................................................

Δεβαδάσι (Devadasi)

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Το δεβαδάσι είναι μια θρησκευτική πρακτική σε διάφορα μέρη της Νότιας Ινδίας, συμπεριλαμβανομένου και του Andhra Pradesh, όπου κάποιοι γονείς παντρεύουν μια κόρη τους με μια θεότητα ή με κάποιο ναό. Ο γάμος συνήθως συμβαίνει πριν φτάσει στην εφηβεία το κορίτσι και απαιτεί από αυτό να γίνει μια πόρνη για τα μέλη των υψηλών καστών. Τέτοια κορίτσια είναι γνωστά ως τζογκίνι (jogini). Τους απαγορεύεται να εισέλθουν σε πραγματικό γάμο.

Οι τζογκίνις αναγνωρίζονται από τα χάλκινα βραχιόλια τους,
από την κορδέλα με το δερμάτινο μενταγιόν που φορούν γύρω
από το λαιμό και από το μακρύ περιδέραιο με τα πολλά μενταγιόν
που φέρουν την εικόνα της Θεάς Γιελάμα (
Yellamma). *

Η πρακτική αυτή ήταν νόμιμη στην Ινδία μέχρι το 1988, όμως συνεχίζεται ακόμη όπως φαίνεται από την μαρτυρία μιας 35χρονης κοπέλας, πρώην τζιγκίνι, ονόματι Ασάμα (Ashama). Το έσκασε από το χωριό της και επέστρεψε για να ηγηθεί της προσπάθειας για την κατάργηση της παράνομης πρακτικής. Η τοπική αστυνομία δεν επιβάλλει το νόμο και οι χωρικοί οι ίδιοι δεν κάνουν και πολλά για να καταργήσουν την ειδεχθή πρακτική.

Από την μέρα της μύησης μου, έχω ζήσει χωρίς αξιοπρέπεια. Έγινα
διαθέσιμη σε όλους τους άντρες που κατοικούσαν στο
Karni. Μου
ζητούσαν σεξουαλικές χάρες και εγώ, σαν τζογκίνι, ήμουν υποχρεωμένη
να τους ευχαριστήσω. Το ψυχικό αυτό τραύμα άρχισε πριν καλά καλά
μπω στην εφηβεία.
*

Η Ασάμα ήταν 7 χρονών όταν οι γονείς της την πάντρεψαν με τον τοπικό Θεό.

........................

Δημιουργισμός ή εξέλιξη;

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Ο Δημιουργισμός είναι μια θρησκευτική μεταφυσική θεωρία που υποστηρίζει ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε από υπερφυσικά όντα. Η Επιστήμη της Δημιουργίας είναι μια ψευδοεπιστήμη που υποστηρίζει ότι (α) οι ιστορίες στη Γένεση είναι ακριβείς περιγραφές της προέλευσης του σύμπαντος και της ζωής στη Γη, και (β) η Γένεση είναι ασύμβατη με τη θεωρία του Big Bang και τη θεωρία της εξέλιξης των ειδών. Το "Επιστήμη της Δημιουργίας" είναι οξύμωρο μιας και η επιστήμη ασχολείται μόνο με νατουραλιστικές εξηγήσεις εμπειρικών φαινομένων και όχι με υπερφυσικές εξηγήσεις μεταφυσικών φαινομένων.

Τίποτα στην Βιολογία δεν βγάζει νόημα εκτός υπό το φως της θεωρίας
της εξέλιξης. Theodosius Dobzhansky (1973)

Ο θρησκευτικός δημιουργισμός όμως θα μπορούσε να είναι επιστημονικός. Για παράδειγμα, αν η θεωρία λέει ότι ο κόσμος δημιουργήθηκε το 4004 π.Χ. αλλά τα δεδομένα δείχνουν ότι η Γη είναι αρκετών εκατομμυρίων ετών, τότε η θεωρία είναι επιστημονική αν θεωρηθεί ότι καταρρίπτεται από τα δεδομένα. Αν όμως για παράδειγμα, γίνει η ad hoc υπόθεση ότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο το 4004 π.Χ. μαζί με τ'απολιθώματα που κάνουν τη Γη να δείχνει πιο παλιά απ'ότι είναι ( για να τεστάρει την πίστη ίσως, ή για να εκπληρώσει κάποιο μυστήριο θεϊκό πλάνο), τότε η θρησκευτική θεωρία είναι μεταφυσική.

Δημιουργισμός και πολιτική

Οι θιασώτες της επιστήμης της δημιουργίας έχουν κάνει εκστρατείες για να βάλουν τη δική τους Βιβλική ερμηνεία της δημιουργίας να διδάσκεται στα σχολεία των ΗΠΑ ως επιστήμη. Μια από τις επιτυχίες τους ήταν στην πολιτεία του Αρκάνσας, που ψήφισε ένα νόμο όπου απαιτούσε τη διδασκαλία του δημιουργισμού στα δημόσια σχολεία. Αυτό το κατόρθωμα μπορεί να φαίνεται σημαντικό αλλά πρέπει να θυμηθούμε ότι μέχρι το 1968 ήταν παράνομη η διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης στο Αρκάνσας! Το 1981 όμως, ο νόμος κρίθηκε αντισυνταγματικός από ένα ομοσπονδιακό δικαστήριο όπου έκρινε ότι ο δημιουργισμός είναι θρησκευτικής φύσεως (McLean v. Arkansas). Ένας παρόμοιος νόμος της Λουισιάνα ανατράπηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ το 1987 ( Edwards v. Aguillard ). Το 1984, το ενοριακό σχολείο της Tangipahoa πέρασε ένα νόμο, κάτω από το πρόσχημα της προώθησης της κριτικής σκέψης, που απαιτούσε από τους δασκάλους να διαβάζουν φωναχτά μια αποκήρυξη πριν αρχίσουν να διδάσκουν την εξέλιξη. Αυτό το ανήθικο τέχνασμα απορρίφθηκε από το 5ο Τακτικό Εφετείο το 1999. Ο δημιουργιστής καθηγητής βιολογίας John Peloza δοκίμασε μια άλλη τακτική το 1994. Μήνυσε την πολιτεία του σχολείου του επειδή τον ανάγκαζε να "διδάσκει τη θρησκεία της εξέλιξης". Έχασε την υπόθεση και το 9ο Τακτικό Εφετείο αποφάνθηκε πως δεν υπάρχει καμία τέτοια θρησκεία. Το 1990 το 7ο Τακτικό Εφετείο αποφάσισε πως τα σχολεία της περιοχής μπορούν να απαγορέψουν τη διδασκαλία του δημιουργισμού μιας και είναι μια μορφή θρησκευτικής προπαγάνδας (Webster v. New Lenox School District). Πολλοί θρησκευτικοί ηγέτες υποστηρίζουν αυτή την απόφαση. Αναγνωρίζουν πως το να επιτρέπουν στα σχολεία να διδάσκουν το δημιουργισμό είναι το να τάσσονται υπέρ των θρησκευτικών απόψεων μιας ομάδας έναντι των θρησκευτικών απόψεων μιας άλλης, και δεν έχει να κάνει τίποτα με την κριτική σκέψη ή την αμεροληψία του επιστημονικού προγράμματος σπουδών.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ:

........................

Διανοητική ("Βίβλος" της Σαηεντολογίας)

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ http://www.skepdic.gr/

«Ο Hubbard αποκαλύπτει ένα βαθύ μίσος για τις γυναίκες… Όταν οι μαμάδες του Hubbard δεν τρώνε κλωτσιές στο στομάχι από τους συζύγους τους ή δεν έχουν εξωσυζυγικές σχέσεις, ασχολούνται με την ΑΕ [απόπειρα έκτρωσης] – συνήθως μέσω των βελόνων πλεξίματος» ( Gardner 1957: 267).

To 1950, o Lafayette Ronald Hubbard (1911-1986) εξέδωσε το Διανοητική: Η Σύγχρονη Επιστήμη της Πνευματικής Υγείας (Dianetics: The Modern Science of Mental Health , The American Saint Hill Organization, Los Angeles. Όλες οι παρακάτω αναφορές σε αριθμούς σελίδων αντιστοιχούν σε αυτή την έκδοση). Το βιβλίο αντιμετωπίζεται από τους Σαηεντολόγους σαν ιερό κείμενο, σαν τον θεμέλιο λίθο του ναού τους, της θρησκείας τους και αυτού που θεωρούν επιστήμη τους. Ο Ηubbard λέει στον αναγνώστη ότι η Διανοητική «...περιλαμβάνει μια θεραπευτική τεχνική με την οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν όλες οι μη-οργανικές πνευματικές ασθένειες και όλες οι οργανικές ψυχοσωματικές ασθένειες, με εγγύηση απόλυτης θεραπείας...». Ισχυρίζεται ότι έχει ανακαλύψει τη «μοναδική αιτία της πνευματικής διαταραχής» (Hubbard 6). Ωστόσο, στο εξώφυλλο του βιβλίου του γράφει ότι «η Σαηεντολογία και η υποκατηγορία της Διανοητική, όπως εξασκούνται από την Εκκλησία… δεν επιθυμεί να δεχτεί άτομα που θέλουν θεραπεία σωματικής ασθένειας ή τρέλας, αλλά τους παραπέμπει σε ειδικούς ή άλλους οργανισμούς που χειρίζονται τέτοια ζητήματα». Αυτή η δήλωση προφανώς είναι ένας προστατευτικός μηχανισμός για τις περιπτώσεις μήνυσης για εξάσκηση ιατρικής χωρίς άδεια. Ο συγγραφέας επαναλαμβάνει ότι η Διανοητική μπορεί να θεραπεύσει σχεδόν όλα όσα σας ενοχλούν. Επίσης επαναλαμβάνει ότι η Διανοητική είναι επιστήμη. Ωστόσο, οποιοσδήποτε σχετικός με επιστημονικά κείμενα καταλαβαίνει από τις πρώτες σελίδες του Διανοητική ότι δεν αποτελεί επιστημονική δουλειά και ότι ο συγγραφέας δεν είναι επιστήμονας. Η Διανοητική είναι κλασικό παράδειγμα ψευδοεπιστήμης.

........................

Διαταραχή πολλαπλής προσωπικότητας

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ http://www.skepdic.gr/

Οι περισσότεροι μορφωμένοι άνθρωποι σήμερα δεν προσπαθούν να εξηγήσουν την επιληψία, τις εγκεφαλικές βλάβες, τις γενετικές ανωμαλίες, τις νευροχημικές ανισορροπίες, τις παραισθήσεις λόγω πυρετού ή την ενοχλητική συμπεριφορά επικαλούμενοι το δαιμονισμό. Ωστόσο, κάποτε όλη η Ευρώπη και η Αμερική θα δέχονταν μια τέτοια εξήγηση. Επιπλέον είχαμε τους ειδικούς μας – παπάδες και θεολόγους – να μας λένε πώς να αναγνωρίζουμε και να εξορκίζουμε τους δαιμονισμένους.

........................

Έκτη αίσθηση

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Η Έκτη αίσθηση είναι ο όρος που χρησιμοποιείται μερικές φορές για να περιγράψει ψυχικές ικανότητες όπως ο διαυλισμός, το άκουσμα φωνών από νεκρούς, την υπεραισθητηριακή αντίληψη ( τηλεπάθεια, ενόραση, προεπίγνωση) ή την τηλεκίνηση. Οι διαισθητικοί πιστεύουν ότι κατέχουν αυτή την λεγόμενη έκτη αίσθηση.

Περισσότερα: στό focus.gr http://www.focusmag.gr/articles/view-article.rx?oid=97740

........................

Εκτόπλασμα

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Το Εκτόπλασμα είναι η ουσία που ρέει απο τα φαντάσματα/πνεύματα και που τους δίνει την δυνατότητα να υλοποιούνται και να πραγματοποιούν πράγματα όπως η τηλεκίνηση. Για κάποιο περίεργο λόγο, το εκτόπλασμα είναι αόρατο δια γυμνού οφθαλμού αλλά εμφανίζεται σε φωτογραφίες.

........................

Ενέργεια

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Στην φυσική, η βασική ιδέα της ενέργειας είναι η ικανότητα ενός φυσικού συστήματος να παράγει κάποιο "έργο". Το "έργο" ορίζεται σαν το γινόμενο της δύναμης επί την απόσταση που διανύθηκε για όσο ασκούταν η δύναμη.

Φυσικά, η ενέργεια του New Age δεν έχει τίποτα να κάνει με την μηχανική, τον ηλεκτρισμό ή τους ατομικούς πυρήνες. Η ενέργεια του New Age έχει περισσότερο να κάνει με το τσι και το πράνα. Η New Age ενέργεια δεν είναι μετρήσιμη από κανένα τωρινό επιστημονικό όργανο και πιστεύεται ότι δεν είναι μόνο η πηγή της ζωής αλλά και της υγείας. Δεν υπάρχουν έργια, Τζάουλς, ηλεκτρονιοβόλτς ή θερμίδες για τη New Age ενέργεια. Αυτή η ενέργεια είναι έξω από τα δεσμά μιας επιστημονικά ελεγχόμενης μελέτης. ...

Η πίστη σε αυτήν την "αρμονία" μεταξύ της Αρχαίας Ανατολής και της Μοντέρνας Δύσης έχει το προτέρημα ότι επιτρέπει σε κάποιον να αποφεύγει να φαίνεται σαν ένας ηλίθιος που απορίπτει την επιστήμη για χάριν της θρησκείας. Σαν τέτοια, έχει τουλάχιστον ένα κοινό χαρακτηριστικό με τον "επιστημονικό δημιουργισμό": επαναδημιουργεί την επιστήμη καθ' εικόνα της και για τους δικούς της σκοπούς.Η Επιστήμη είναι η θεραπαινίδα της Θρησκείας και της Μεταφυσικής, όπως ήταν και η Φιλοσοφία για την Θεολογία τον Μεσαίωνα. ...

Αν δεν μπορούν να ανιχνεύσουν την ενέργεια πως μπορούν να την χειριστούν ή να την μεταφέρουν; Τι ακριβώς ανιχνεύουν; Στην Δρ. Dolores Krieger, μια από τους ιδρυτές του θεραπευτικού αγγίγματος, προσφέρθηκαν $1,000,000 από τον James Randi για να επιδείξει ότι αυτή, ή οποιοσδήποτε άλλος, μπορεί να ανιχνεύσει το ανθρώπινο ενεργειακό πεδίο. Μέχρι τώρα η Δρ. Dolores Krieger έχει αρνηθεί το τέστ.

........................

Ενίσχυση από την Κοινότητα

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Συχνά, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης συμβαλλούν στην διαδικασία με το αναπαράγουν άκριτα τέτοιους ισχυρισμούς.Πιο συχνά όμως, τα ΜΜΕ παρέχουν σιωπηλή υποστήριξη σε μη εξακριβωμένους ισχυρισμούς με το να μην αναφέρουν τίποτα κριτικό ή σκεπτικιστικό ακόμα και για τις πιο αλλόκοτες αιτιάσεις.

Η ενίσχυση από την κοινότητα εξηγεί το τρόπο με τον οποιο ολόκληρα έθνη μεταδίδουν από γενιά σε γενιά άφατες ασυναρτησίες.Εξηγεί επίσης το πως φήμες ενισχυμένες από άλλες φήμες μέσα στην κοινότητα ψυχολόγων, πολιτικών,θεολόγων,κοινωνιολόγων, παρουσιαστών talk show κλπ. μπορούν να υποσκελίσουν και να είναι πιο δυνατές από επιστημονικές μελέτες και συλλογές δεδομένων από ανεξάρτητες ομάδες.

........................

Εναλλακτικές Θεραπείες

Εναλλακτική Ιατρική

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Ιατρικές ή θεραπευτικές πρακτικές ονομάζονται "εναλλάκτικές" αν βασίζονται πάνω σε μη-ελεγμένες, μη-παραδοσιακές ή μη-επιστημονικές αρχές, μεθόδους, θεραπείες ή γνώσεις. Η "εναλλακτική" ιατρική συχνά βασίζεται σε μεταφυσικές πεποιθήσεις και είναι συχνά αντι-επιστημονική. Μιας και πραγματικά "εναλλακτικές" ιατρικές πρακτικές θα ήταν αυτές που είναι γνωστό πως είναι το ίδιο ή σχεδόν το ίδιο αποτελεσματικές με τις "κλασσικές" πρακτικές, οι περισσότερες "εναλλακτικές" ιατρικές πρακτικές δεν είναι πραγματικά "εναλλακτικές" αλλά αγυρτεία. Αν μια "εναλλακτική" ιατρική πρακτική προσφέρεται παράλληλα με την συμβατική ιατρική, τότε αποκαλείται "συμπληρωματική" ιατρική. ...

........................

Ενόραση

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Περισσότερα: http://www.skepdic.gr/Entries/Epsilon/enorasi.htm

........................

Επίκληση στην αυθεντία

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Η επίκληση στην αυθεντία είναι μια λογική πλάνη όπου κάποιος επικαλείται μια αυθεντία η οποία στην πραγματικότητα δεν είναι αυθεντία. Για παράδειγμα, το να επικαλεστεί κάποιος τον Einstein για να υποστηρίξει ένα επιχείρημα στη θρησκεία, είναι μια άσχετη επίκληση στην αυθεντία. Ο Einstein ήταν αυθεντία στη φυσική, όχι στη θρησκεία.

Η αλήθεια ή η αναλήθεια, η λογικότητα ή το παράλογο μιας πρότασης, πρέπει να ισχύει ανεξάρτητα του ποιός την δέχεται ή την απορρίπτει. Τέλος, πρέπει να αναφερθεί ότι δεν είναι άσχετο το να επικαλεστεί κάποιος μια αυθεντία για να υποστηρίξει έναν ισχυρισμό που δεν είναι ικανός να κρίνει.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: http://www.skepdic.gr/Entries/Epsilon/appealauthority.htm

........................

Επιλεκτική Κρίση

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Η επιλεκτική κρίση είναι η διαδικασία όπου κάποιος επιλέγει να εστιάσει και να θυμάται στοιχεία που του αρέσουν, ενώ αγνοεί τα στοιχεία που δεν του αρέσουν.Αυτού του είδους η συλλογιστική είναι η βάση για την πίστη στις ψυχικές δυνάμεις των ψυχικών και των μέντιουμ.Επίσης είναι η βάση για τις περισσότερες, αν οχι όλες, τις απόκρυφες και ψευδοεπιστημονικές δοξασίες.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: http://www.skepdic.gr/Entries/Epsilon/epilkrisi.htm

........................

Επιστήμη

ΑΠ’ ΤΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΗ

Η επιστήμη πρωτίστως και κυρίως είναι ένα σύνολο λογικών και εμπειρικών κανόνων που επιτρέπουν τη συστηματική παρατήρηση εμπειρικών φαινομένων προκειμένου να τα κατανοήσουμε. Πιστεύουμε πως καταλαβαίνουμε τα φυσικά φαινόμενα όταν έχουμε μια ικανοποιητική θεωρία που εξηγεί το πως δουλεύουν τα φαινόμενα, τι πρότυπα ακολουθούν, ή γιατί τα αντιλαμβανόμαστε με τον τρόπο που τα αντιλαμβανόμαστε. Οι επιστημονικές εξηγήσεις είναι αναφορικές με φυσικά παρά υπερφυσικά φαινόμενα, αν και η ίδια η επιστήμη δεν απαιτεί ούτε την αποδοχή, ούτε την απόρριψη του υπερφυσικού.

Οι επιστημονικές μέθοδοι είναι απρόσωπες. Συνεπώς, οτιδήποτε μπορεί να κάνει ένας επιστήμονας ως επιστήμονας , θα πρέπει να μπορεί να αναπαραχθεί από οποιονδήποτε άλλο επιστήμονα. Όταν κάποιος ισχυρίζεται ότι μπορεί να μετρήσει ή να παρατηρήσει κάτι με κάποια αμιγώς υποκειμενική μέθοδο την οποία δεν μπορούν να αναπαραγάγουν άλλοι, τότε αυτό το άτομο δεν κάνει επιστήμη. Όταν επιστήμονες δεν μπορούν να αναπαραγάγουν τη δουλειά ενός άλλου επιστήμονα, αυτό είναι σίγουρο σημάδι πως ο επιστήμονας αυτός έχει σφάλλει είτε στη σχεδίαση, στη μεθοδολογία, στην παρατήρηση, στους υπολογισμούς, είτε στη βαθμονόμηση.

Το γεγονός όμως πως μια θεωρία πέρασε ένα εμπειρικό έλεγχο δεν σημαίνει ότι και η θεωρία είναι σωστή. Όσο πιο μεγάλος ο αριθμός αυστηρών ελέγχων περνάει μια θεωρία, τόσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός επιβεβαίωσης της και τόσο πιο λογικό είναι να την αποδεχτούμε. Παρ' ολ' αυτά η επιβεβαίωση δεν είναι το ίδιο με την λογική ή μαθηματική απόδειξη. Καμία επιστημονική θεωρία δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί με απόλυτη σιγουριά.

Επίσης, όσο πιο πολλοί εμπειρικοί έλεγχοι μπορούν να γίνουν σε μια θεωρία, τόσο πιο μεγάλο είναι το εμπειρικό της περιεχόμενο (Popper, 112, 267).

Δεν υπάρχουν σχόλια: